Opis
C-peptid nastaje u procesu biosinteze inzulina kao nus-proizvod cijepanjem izvorne molekule proinzulina, pohranjene u sekretornim granulama Golgi-evog kompleksa u ß-stanicama gušterače. C-peptid ispunjava važnu ulogu u povezivanju strukture dvolančanog inzulina te nastajanja dviju disulfidnih veza unutar molekule proinzulina. Inzulin i C-peptid se izlučuju u jednakim količinama te ulaze u cirkulaciju preko portale vene. Budući da se polovica inzulina te gotovo ništa C-peptida odvaja u jetri, C-peptid ima dulje vrijeme poluživota (oko 35 min) nego inzulin pa se u perifernoj cirkulaciji nalazi od 5 do 10 puta više koncentracije C-peptida i zato te razine puno manje variraju. Određivanje C-peptida, inzulina i glukoze koristi se u diferencijalnoj dijagnozi hipoglikemije radi određivanja adekvatne terapije pacijenta. Također, određivanje C-peptida može pomoći u utvrđivanju ostatne funkcije ß-stanica i ranoj fazi tipa-1 dijabetesa melitusa te za diferencijalnu dijagnozu kasnog autoimunog dijabetesa odraslih te kod tipa-2 dijabetesa.
Referentne vrijednosti
Muškarci i žene: 0,37 – 1,47 mmol/L
Povišeno
Budući da se C-peptid izlučuje putem bubrega, povišene razine C-peptida mogu se naći u bubrežnim bolestima. Povišene razine C-peptida mogu nastati zbog pojačane aktivnosti ß-stanica a zapažene su i u hiperinzulinizmu zbog bubrežne insuficijencije ili debljine.
Sniženo
Snižene razine C-peptida uočene su u gladovanju, hipoglikemiji, hipoinzulinizmu, Addisonovoj bolesti ta nakon radikalne pankreatektomije.
