Hiperamonijemija uzrokovana nedostatkom N-acetilglutamat sintetaze
Nedostatak enzima N-acetilglutamat sintetaze je rijetka nasljedna metabolička bolest koja se ubraja u poremećaje ciklusa ureje i karakterizirana je izrazitom hiperamonijemijom.Poremećaji ciklusa ureje su nasljedni metabolički poremećaji uzrokovani nedostatkom jednog od 6 enzima uključenih u sintezu ureje. Ciklus ureje je niz enzimskih reakcija kojima se iz tijela eliminira višak dušika. Pri tom se toksičan amonijak, koji nastaje iz aminokiselina, ugrađuje na početku ciklusa u karbamilfosfat, a na kraju ciklusa sintetizira se netoksična i u vodi dobro topiva ureja koja se izlučuje mokraćom.
U slučaju potpunog nedostatka aktivnosti enzima N-acetilglutamat sintetaze bolest se manifestira nekoliko sati nakon rođenja. Početni simptomi visoke razine amonijaka su nespecifični, slabo sisanje s često naglim pogoršanjem u obliku nestabilne termoregulacije i disanja, povraćanje. Akutno povišenje koncentracije amonijaka izaziva povraćanje, hipertoniju mišića, nemir, ubrzano disanje, poremećaj svijesti sve do kome i smrti.
Dok u slučaju djelomičnog nedostatka enzima klinička slika bolesti varira. Simptomi se javljaju u dojenačkoj dobi ili kasnije. Prevladavaju slab apetit, povraćanje, ubrzano disanje, nezainteresiranost za okolinu, zaostajanje u rastu i razvoju. Dugotrajno povišene razine amonijaka u krvi oštećuju mozak što se očituje propadanjem mentalnih funkcija i različitim neurološkim ispadima. Pravodobna dijagnoza može spriječiti oštećenje mozga.
