Protekla 2016. bila je jedna od plodonosnijih godina kada su u pitanju dostignuća u medicini. Zahvaljujući marljivom radu naučnika i istaživača sa instituta, univerziteta i bolnica širom svijeta u 2017. godinu ulazimo bogatiji za otkrića koja će umnogome biti presudna u borbi protiv pojedinih oboljenja.

Donosimo listu 35 otkrića i pomaka u oblasti medicine ostvarenih tokom godine koja je za nama. Otkrića su poredana hronološki od početka 2016. godine. 

1. Na univerzitetu Kolorado Bulder (SAD) predstavljene su nanočestice koje se aktiviraju svjetlom, a koje imaju sposobnost da ubiju preko 90 posto bakterija koje su danas otporne na antibiotike.

2. Konstruisana je nova vrsta izuzetno tankih elekro-senzora koji prate temperaturu i pritisak unutar lobanje, ključne pokazatelje stanja u lobanji nakon operacije ili povrede. Ovi senzori imaju sposobnost da se otope onog trenutka kada više nisu potrebni, što eliminiše potrebu za dodatnim operacijama kako bi se senzori izvadili i smanjuje rizik od infekcije ili krvarenja.

3. Naučnici u Kini izveli su prvu uspješnu transplantaciju glave na majmunu.

4. Konstruisan je mikroskop veličine olovke kojim se mogu identifikovati ćelije kancera, što dijagnostiku, za pojedine vrste raka, omogućava već na nivo doktora opšte prakse.

5. Iz univerziteta u Novom Južnom Velsu stigao nam je Feniks99 prvo funkcionalno bioničko oko koje će korisnicima omogućiti funkcionalno čulo vida.

6. Regulatorna tijela u Ujedinjenom kraljevstvu odobrila su upotrebu revolucionarne metore genetskog modifkovanja nazvane CRISP kako bi se genetski modifikovali ljudski embrioni. Crisp će usavršavanjem recimo omogućiti da se modifikuju komarci kako bi postali otporni na bakterije kojima prenose malariju čime će biti spašeni milioni života.

7. Pretpostavlja se da će primjena Crisp metode pomoći čovječanstvu da pronađe odgovor na HIV mnogo brže nego što se smatralo.

8. Crisp će u narednim godinama biti jedno od najčešćih pitanja kojima će se baviti ne samo nauka nego i regulatori pošto modifikovanje ljudskih gena pokreće za sobom čitav niz etičkih pitanja na koja će civilizacija morati dati odgovor.

9. Učinjeni su značajni pomaci u krio-očuvanju života odnosno u mogućnosti nauke da zamrzne živi organizam bez da mu ugrozi životne funkcije – praktički da pauzira život. Nauka sada ima na raspolaganju metod koji je kod jednog zeca sačuvao sve funkcije mozga nakon što je zec bio zamrznut 30 godina.

10. Naučnici koji eksperimentišu sa primjenom T-ćelija u liječenju kancera kažu da sada imaju metod liječenja koji u 94 posto slučajeva pojedinih vrsta akutne leukemije vodi do potpunog ozdravljenja.

11. Došlo je i do značajnog pomaka u dostizanju rješenja za Parkinsonovu bolest. Naučnici sa unvierziteta Rutgers i Stenford razvili su potpuno nov način da ubrizgaju zdrave moždane ćelije u mozak miša. Pretpostavlja se da ćemo na eksperimente sa ljudima sačekati još deceniju ili dvije, ali raste optimizam da će i Parkinsonova bolest biti izlječiva

12. Naučnici univerziteta Toronto izvijestili su svjetsku javnost da su njihovi eksperimenti sa matičnim ćelijama uspjeli da daju fantastične rezultate u liječenju osteoporoze do koje dolazi usljed starenja, za sada nažalost samo kod miševa, ali sa značajnim potencijalom da se i za ovaj medicinski problem uskoro nađe rješenje.

13. Na Univerzitetu Florida Atlantik identifikovan je gen koji uzrokuje poremećaje u spavanju i poremećaje metabolizma.

14. Nauka sada tvrdi da redovnim unosom kafe možemo značajno smanjiti rizik od pojave kolorektalnog kancera.

15. Kvadriplegičaru Ianu Burkhardu ljekari u Ohaju ugradili su čip u mozak nakon čega je ovaj sretnik povratio kontrolu nad rukama i nogama.

16. Najprije je početkom godine saopšteno da se razmatra mogućnost da Projekat ljudskog genoma (Human Genome Project) bude proširen kako bi uključio i stvaranje sintetičkog ljudskog gena. Plan je potom, sredinom godine, dobio i zvanično ime HGP-Write.

17. Na univerzitetu Viržinija saopšteno je da Oct4 gen, za koji se do nedavno smatralo da je neaktivan kod odraslih, ima ključnu ulogu u sprječavanju srčanih udara i šloga.

18. Evropska komisija odobrila je prvi put u istoriji genetsku terapiju ex-vivo matičnim ćelijama kao i prvu ikada genetsku terapiju za djecu.

19. Klinička istraživanja obavljena na Stenfordu pokazuju da direktno ubrizgavanje matičnih ćelija u mozak ljudi koji pate od hroničnog udara može omogućiti pacijentima da prohodaju.

20. Istraživači iz Opšte bolnice Masačusets predstavili su novi metod dugoročne kultivacije odraslih matičnih ćelija.

21. Identifikovano je i 15 regiona genoma koji su povezani sa depresijom.

22. Inžinjeri univerziteta Kalifornija predstavili su prve senzore veličine zrna prašine koji mogu da se ugrađuju u tijelo.

23. Rođeno je prvo dijete kroz kontroverznu tehniku "tri roditelja".

24. Nauka sada tvrdi i da kofenin smanjuje rizik od demencije kod žena za 36 posto.

25. Nauka je postavila i limit na apslutno moguću dužinu ljudskog života i tvrdi da čovjek ne može živjeti duže od 125 godina, dok je u prosjeku ova granica 115 godina.

26. Istraživači na Univerzitetu Rokfeler iskoristili su po prvi put tehniku koja im je omogućila uvid u kretanje neurona unutar mozga jednog miša u realnom vremenu i to u tri dimenzije.

27. Predstavljeni su i prvi rezultati testiranja moćnog BACE1 inhibitora na ljudima koji bi mogao spriječiti nastanak Alchajmerove bolesti.

28. Naučnici univerziteta Rokfeler uspjeli su da identifikuju koji bi geni u mikrobima trebalo da proizvode antibiotičke sastojke, a potom i da vještački stvore ove sastojke te otkriju dva nova antibiotika.

29. Opet Crisp – ovog puta kako bi se djelimično povratio vid na slijepim životinjama. Po prvi put u istoriji novi gen je umetnut na tačno određenu lokaciju unutar DNA odraslih ćelija koje su prestale da se dijele.

30. Istraživači instituta Kalteč razvili su efikasnu metodu uklanjanja mutiranog DNA iz mitohondrija. Ova bi metoda mogla da značajno uspori i „vrati u rikverc“ važan uzrok starenja.

31. Naučnici su uspjeli i da od matičnih ćelija odgaje ljudsko tkivo sistema za varenje sa funkcionalnim nervima i da ga iskoriste kako bi proučavali jedno oboljenje.

32. U Južnoj Arici je počelo tesiranje vakcine za HIV, radnog naziva HVTN702.

33. Razvijena je metoda genetske terapije koja je uspjela da podmladi jednog miša koji je šest nedjelja bio podvrgnut tretmanu nakog čega je izgledao mlađe i pokazivao značajno poboljšanje kardiovaskularne slike, brže se oporavljao od povreda i nadživio kolege miševe 30 posto dužim životom.

34. Državni zdravstveni sistem Ujedinjenog kraljevstva, NHS, poručio je prvih 10 bioničkih očiju za pacijente koji imaju urođeno sljepilo.

35. Potvrđena je direktna veza zika virusa i mikrocefalije što je veliki korak u iznalasku rješenja za ovaj zdravstveni problem koji muči Južnu Ameriku.


NajDoktor.ba