Bradavice su promjene na koži koje nastaju zbog djelovanja humanog papiloma virusa u epidermisu kože. HPV izaziva hiperplaziju epitela i različite promjene na ćelijama. Mogu se naći kao pojedinačne promjene na koži ili sluznicama, ali se češće vide multiple bradavice. Izgled i veličina bradavica zavise od toga gdje ih nalazimo, jer mogu promijeniti izgled zbog traumatizacije i iritacije kože.
Bradavice mogu trajati godinama, ali je vrijeme njihovog trajanja varijabilno isto kao što je varijabilno trajanje njihovog liječenja. Nakon nekoliko mjeseci može doći do potpunog povlačenja, međutim mogu biti prisutne godinama, a mogu se nakon nekog vremena pojaviti na drugom mjestu.
Kako nastaju bradavice i gde se javljaju?
Mogu se pojaviti u bilo kojoj godini života, ali se najčešće javljaju kod djece, a rjeđe kod starijih ljudi. Uzrokuje ih virus humani papiloma virus, a do sada je identifikovano više od 60 tipova ovog virusa. Određeni tipovi virusa uzrokuju specifične promjene na koži ili sluznicama. Bradavice mogu nastati prijenosom virusa sa čovjeka na čovjeka, a i kod jedne osobe mogu se naći na više različitih mjesta zbog prijenosa virusa s jednog mjesta na koži na drugo. Ovaj oblik prijenosa naziva se autoinokulacija. Bradavice vrlo često spontano nestanu. Nije poznat imunološki mehanizam koji dovodi do povlačenja bradavica, ali je poznato da kod osoba kod kojih je imunitet oslabljen zbog npr. transplantacije organa ili HIV-infekcije mogu nastati generalizirane promjene na koži uzrokovane HPV-om.
Kako izgledaju bradavice?
- Obične bradavice (verrucae vulgares) mogu se pojaviti bilo gdje na koži. Ipak su najčešće lokalizirane na mjestima pritiska na kožu kao što su prsti, laktovi, koljena ili tabani. Često se nalaze ispod nokta i tada su izrazito bolne. Izgledaju kao oštro ograničeni čvorovi čija je površina gruba, mogu biti pravilnog, okruglog ili nepravilnog oblika. Različite su boje, žute, svijetlo-sive, smeđe ili sivo-crne. Veličina varira od nekoliko milimetara do otprilike 1 centimetar.
- Poseban oblik bradavica nalazimo na tabanima. Nazivaju se verrucae plantares. Zbog pritiska ove bradavice imaju ravnu površinu i često se javljaju u grupama. Najčešće se nalaze na mjestima najvećeg pritiska kao što su peta ili prsti, pa izazivaju bolove prilikom hodanja ili trčanja.
- Kod djece i mladih često se javljaju verrucae planae juveniles - mladenačke bradavice koje su ravne, malo su izdignute iznad nivoa kože, imaju glatku površinu i žutosmeđe su boje. Vrlo često nalaze se na licu, a najčešće ih ima mnogo jer se prenose autoinokulacijom.
- Ostali oblici koji se javljaju su tzv. filiformne veruke - končaste bradavice koje su uske i dugačke i obično takve oblike nalazimo na očnim kapcima, vratu, usnicama i na drugim mestima na licu. Česte su kod muškaraca jer se prenose tokom brijanja autoinokulacijom.
- Bitna grupa bradavica su tzv. šiljaste bradavice, genitalne bradavice ili kondilomi (condilomata acuminata) koje nastaju djelovanjem određenih tipova virusa na anogenitalnoj sluznici, a vrlo rijetko i na sluznici usne šupljine.
Virus se prenosi spolnim putem i nastaju bradavice koje su najčešće izdužene, mekane i neravne površine, često vise na peteljci i nalaze se u grupama. Zbog infekcije HPV-om kod žena nastaju promjene na vratu maternice koje se nazivaju cervikalna intraepitelna neoplazija (CIN), koje mogu prerasti u rak grlića maternice.
Kako izliječiti bradavice?
Liječenje zavisi od vrste bradavica, mjestu na kojem se nalaze, njihovom trajanju, od godišta bolesnika, pa i od toga kako su reagovale na neki već upotrebljeni oblik terapije. Većina bradavica se u nekoliko godina spontano povuče. Međutim u oko 35% bolesnika se ponovno javljaju na istim ili novim mestima. Metode kojima se uklanjaju uključuju krioterapiju (zaleđivanje) tečnim azotom u trajanju oko 30 sekundi (ova terapija je djelotvorna ali je ponekad treba ponavljati nakon 2 do 3 nedelje), elektrokoagulaciju i ekskohleaciju koje mogu ostaviti ožiljke, premazivanje kolodijem ili premazivanje 40%-tnom salicilnom kiselinom koji izazivaju ljuštenje.
Ravne bradavice kod mladih mogu se liječiti vitaminom A u kremi ili gelu ili sredstvima koja izazivaju jače ljuštenje. Liječenje kondiloma ili polnih bradavica obično je dugotrajno jer su recidivi česti, pa liječenje treba ponavljati. Mogu se ukloniti elektrokauterizacijom, laserom, krioterapijom ili hirurškom ekscizijom. Različiti lijekovi koji se apliciraju direktno na lezije, kao što je npr. podofilin ili preparati interferona, moraju se upotrebljavati višekratno i ponekad zahtijevaju sedmice i mjesece liječenja. Posebno je važno rano otkrivanje i redovno praćenje žena kod kojih postoje promjene na vratu maternhice zbog opasnosti od razvoja kancerogenog oboljenja.
Slični članci
