Udruženje je iz potrebe da svojim onkološkim pacijentima, koji dolaze na Kliniku za onkologiju KCUS pruži što više informacija o njihovoj bolesti, neželjenim efektima onkološkog tretmana, između ostalog, publikovalo i korisne informacije o tretmanu neželjenih efekata hemoterapije.
Tretman neželjenih efekata hemoterapije - ISHRANA
• Hrana mora biti ukusna. Hemoterapija može utjecati na više načina na vaše okusne pupoljke, te učiniti da određeni oblici hrane i pića imaju metalni ili neprijatan okus. Voda i meso su najčešće stavke koje tokom hemoterapije postaju neukusne, ističe Cara Anselmo, klinički dijetetičar pri at Memorijalnom Sloan-Kettering centru za rak.
Ukoliko vam je teško piti običnu vodu, pokušajte piti aromatiziranu mineralnu vodu ili dodati krišku limuna tekućoj vodi. Ako teško konzumirate određene vrste mesa, kušajte druge izvore proteina kao što su jaja, mliječne proizvode sa niskim udjelom masti, grah i ribu.
• Protiv konstipacije. Mada određeni ljudi uz hemoterapiju pate od dijareje, drugi pak imaju konstipaciju. Dovoljan nivo hidratacije je važan u sprječavanju konstipacije. Pokazalo se korisnim i uključivanje u ishranu svih oblika vlakana. Ukoliko niste navikli na veće količine vlakana, postepeno povećavajte njihovu količinu. Vježbanje - čak i 20-minutna šetnja - može biti zaista dobar intestinalni stimulans.
• Vodite računa o dobitku na tjelesnoj težini. Određeni pacijenti koji boluju od raka imaju tendenciju dobivanja na tjelesnoj težini tokom tretmana, izjavila je Jennifer Koorenny (magistar i registrovani dijetetičar) koja radi kao onkološki dijetetičar pri Seattle udruženju za rak. Ona preporučuje nemasno meso, laki međuobroci i obilje povrća.
• Poboljšati apetit. Mnogo osoba podvrgnutih hemoterapiji imaju slabiji apetit. Pošto se karbohidrati općenito dobro vare, Erika Connor, RD, klinički dijetetičar pri Stanford Centru za rak, preporučuje lake obroke poput toplih žitnih pahuljica, tosta sa kikiriki puterom ili putera od drugih orašastih plodova ili lepinje sa humusom. Drugi prehrambeni proizvodi koje možete uključiti u prehranu su jogurt i blendirane supe.
• Olakšati dijareju. Ako patite od dijareje, izbjegavajte masnu i prženu hranu, kofein, zaslađene napitke i voćne sokove, zelenu salatu, sirove proizvode i zašećerene alkoholne napitke. Prehrambeni proizvodi koji se generalno dobro podnose su zobena kaša, većina voćnih proizvoda bez kore, slatki krompir i kaše.
• Vodite dnevnik prehrane i simptoma. Zapišite šta jedete i pijete, te sve simptome koje imate tokom dana. Ovim ćete pomoći sebi i zdravstvenom timu da identifikujete koja vrsta hrane koju jedete bi mogla uzrokovati mučninu, konstipaciju ili dijareju. Na ovaj način se mogu isprobati lijekovi i drugi dijetetski savjeti prije nego problemi eskaliraju.
Komfort tokom hemoterapije
• Olakšati tegobe sa aftama. Određene vrste hemoterapije mogu uzrokovati afte, takođe poznatih kao oralni mukozitis. Da bi se potaklo zacjeljenje, izbjegavati začinjenu hranu, alkohol i toplu hranu. Održavajte vlažnost usta tako što ćete tokom dana piti dosta tečnosti. Može vam pomoći i ispiranje usta slanom vodom nakon obroka.
• Održavati hidriranost. Dijareja i povraćanje, u kombinaciji sa niskim nivoom unosa tečnosti, može uzrokovati dehidraciju. Znakovi dehidraciju uključuju suhoću ili ljepljivost usta, upale oči, male količine urina (koncentirsana količina urina je tamno žute boje), te nemogućnost pojave suza u očima. Uzimanjem dosta vode možete izbjeći dehidraciju.
• Mučnina pod kontrolom. Konzumiranje hladne hrane, umjesto tople, grickanje kristaliziranog đumbira ili polagano uzimanje čaja od mente ili đumbira može pomoći u sprječavanju mučnine. Takođe je bolje izbjegavati masnu ili prženu hranu i hranu jakog mirisa.
• Konzumirati mini obroke. Tokom procesa hemoterapije se uzimanje manjih obroka podnosi bolje od konzumiranja većih, a rjeđih obroka. Ako jedete manje, a češće obroke, imaćete i manje poteškoća sa mučninom.
• Obratite se dijetetičaru. Takođe vam može pomoći ako porazgovarate sa registrovanim dijetetičarom, tj. stručnjakom za prehranu i nutricionizam. Dijetetičar vam može pomoći sa određenim prehrambenim i dijetetskim pitanjima koja imate tokom tretmana.
Očuvati zdravlje tokom hemoterapije
• Izbjegavati alkohol. Tokom hemoterapije, vodite računa o vašoj jetri jer ona pomaže u metaboliziranju svih potencijalnih toksina u vašem krvotoku. Prema riječima Anselmo, alkohol može dovesti do nepotrebnog pritiska na jetru i time otežati njeno procesiranje hemoterapijskih preparata. Alkohol takođe može pogoršati mučninu i druge grastrointestinalne nuspojave, te ući u interakciju sa drugim lijekovima koji se daju u okviru hemoterapije.
• Paziti na suplemente. Dijetetičari pri vrhunskim centrima za tretiranje raka širom zemlje ne preporučuju uzimanje dijetetskih suplemenata tokom hemoterapije. Ovo se odnosi na vitamine, minerale, biljne i botaničke preparate. Potencijalne interakcije između lijeka i nutrijenta mogu ometati efikasnost hemoterapije. Porazgovarajte sa vašim doktorom u vezi uzimanja bilo kojeg suplementa tokom hemoterapije.
• Ograničiti uzimanje zelenog čaja. Neki doktori zagovaraju ograničavanje količine zelenog i bijelog čaja kod pacijenata koji prolaze kroz hemoterapiju. Anselmo takođe savjetuje svojim pacijentima da ograniče ispijanje ovog čaja na jednu ili dvije šolje dnevno. Zeleni i bijeli čaj su puni antioksidantnih fitehemikalija i mogu ometati željeni efekat hemoterapije.
• Pitajte vašeg doktora za prehrambene proizvode bazirane na soji. Prije uzimanja hrane zasnovane na soji, provjerite sa vašim onkologom vezano za vašu konkretnu vrstu raka ili konkretnu vrstu hemoterapije.
NajDoktor.ba donosi niz stručnih savjeta o tretmanu neželjenih efekata hemoterapije
Neželjeni efekti hemoterapije: Promjene na koži i noktima
Sindrom umora: Čest simptom hemoterapijskog liječenja
NajDoktor.ba
