AUTOR ČLANKA
U velikom broju slučajeva ultrazvučni pregled oka donosi jasnu dijagnozu.
Liječenje bolesti retine može biti konzervativno s upotrebom lijekova koji se transskleralno apliciraju (AVGF lijekovi) ili operativno pars plana vitrektomijom.
Bolesti staklovine uglavnom u vezi s pojavom mušica, niti, mrljica ili mreže koje se pokreću s pokretima oka. Javljaju se na oba oka, ali je promjena izraženija uvijek na jednom. Uzrok je razvodnjavanje dijela staklovine koja se kondenzira i na taj način mijenja finu optičku prozirnost i homogenost.
Uglavnom su degenerativne prirode, ne zahtijevaju poseban tretman, ali mušice mogu biti uvod u puno ozbiljnija stanja, u vezi s degeneracijom retine, koja uzrokuje povlačenje i pucanje tkiva.
Svako zamućenje retine treba ozbiljno shvatiti, pratiti u kontroliranim vremenskim razmacima te eventualno tretirati laserom ukoliko se radi o membranama sa ili bez rupica.
Mrljasta krvarenja
Najčešća grupa bolesti retine su stečene, uzrokovane bolestima krvnih sudova, potom perifernog dijela retine, kao što su degeneracije te bolesti centra, makule.
Dijabetička retinopatija
To je jedan je od vodećih uzroka sljepoće u svijetu. Obično se javlja kod oboljelih od dijabetesa duže od desetak godina. Oko 20 posto dijabetičara, i nakon 20 godina trajanja bolesti, ne pokazuju bilo kakav oblik promjene na krvnim sudovima.
Stanje dijelimo u neproliferativni i proliferativni oblik. Kod početnog oblika retinopatije dolazi do promjena zida krvnih sudova na očnom dnu koji popuštaju i izlazi prozirni dio krvi, a nakon određenog vremena i krvni elementi. Na očnom dnu vide se tačkasta i mrljasta krvarenja u tkivu koje je otečeno.
Takve promjene dovode do ulaganja lipida i kalcifikata što je znak hroničnih upalnih promjena. Pogođeno tkivo „gladuje“, šalje signale mozgu da je „suho“. Mozak upućuje signale u vidu faktora rasta koji uzrokuje formiranje krvnih sudova koji će dohraniti gladni dio oka.
Nažalost, ti krvni sudovi nisu funkcionalni, zid im je lomljiv, lako krvare, krvarenja dovode do ulaganja vezivnog tkiva, formiraju se membrane i priraslice koji vuku i čupkaju retinu i staklovinu. Stanje se zove trakciona ablacija i jedan je od znakova završene faze proliferativne retinopatije.
Ovako bolesno oko može se spasiti jedino vitrektomijom, gdje je cilj zamjena staklovine, endolaseriranje mjesta krvarenja i novonastalih krvnih sudova, te vraćanje retine na funkcionalno mjesto sa tamponadom silikonskim uljem.
Dijabetička retinopatija praćena je progresivnim padom vidne oštrine. Nerijetko je njen pad izuzetno brz kada se radi o krvarenju u samu staklovinu.
Ukoliko se promjene otkriju na vrijeme, laserska fotokoagulacija sprečava napredovanje i širenje zona ishemije te na taj način usporava i zaustavlja napredovanje bolesti.
Upravo su navedene promjene jedan od razloga radi kojeg se dijabetičarima savjetuje godišnja detaljna kontrola očnog dna s ciljem ranog otkrivanja mikroaneurizmi i krvarenja.
Posebna grupa bolesti retine su tromboembolijske promjene kod pacijenta koji liječe hipertenziju, hiperlipidemiju sa ili bez prisustva šećerne bolesti. Javljaju se kao nagli gubitak vidne oštrine ili ispad cijele polovine vidnog polja, ovisno da li je začepljena glavna ili jedna od glavnih grana krvnih sudova. Radi začepljenja arterije ili vene pogođeno tkivo je kompletno bijelo, gotovo bez krvi (arterija) ili je preplavljeno brojnim krvarenjima različite veličine radi kojih se dublje strukture ne vide. Savjetuje se masaža očne jabučice i hitan odlazak oftalmologu.
Česta je komplikacija krvarenjem uzrokovan skok očnog pritiska koji se liječi medikamentima, laserom ili operacijom. Pacijenti koji liječe povišen tjelesni pritisak godišnje se upućuju oftalmologu radi procjene promjena i oštećenja arterijskih i venskih krvnih sudova. Na široku zjenicu oftalmolog procjenjuje tok i kalibar, način ukrštanja te pomijeranje krvnih sudova na mjestima ukrštanja.
Što je hipertenzivna retinopatija duže prisutna uži su arterijski krvni sudovi i liče na srebrene ili bakarne žice s jakim refleksom, a vene su tamne pune i kobasičaste, izuvijane, i na mjestu ukrštanja, pomjerene. Na osnovu nalaza promjena na krvnim sudovima očnog dna internista procjenjuje dužinu trajanja hipertenzije te uspješnost i način liječenja osnovne bolesti. Neliječena hipertenzivna retinopatija često dovodi do tromboembolijskih promjena na krvnim sudovima koje su praćene dramatičnim padom vida.
Rjeđe se javljaju upale krvnih sudova sličnog izgleda ranije opisanim u sklopu sistemskih oboljenja reumatske etiologije. Uglavnom ovise o stanju imunološkog aparata i nasljeđu, pa je liječenje specifično.
Šta je antivegf terapija
Zaustavljaju stvaranje neželjenih krvnih sudova u makuli i oko nje
Anti VEGF terapija predstavlja grupu lijekova koji zaustavljaju ili usporavaju stvaranje novih i neželjenih krvnih sudova u makuli i oko nje. U anti VEGF lijekove spadaju:
Avastin (bevacizumab)
To je neselektivni blokator endotelijalnih faktora rasta krvnih sudova. Koristi se u liječenju karcinoma debelog crijeva gdje blokira rast krvnih sudova tumora. Posljenjih godina lijek se često primjenjuje u tretmanu vlažne makularne degeneracije te centralnog makularnog edema kod dijabetične retinopatije.
Macugen (pegaptanib)
To je lijek iz iste grupe, ali selektivno blokira endotelne faktore rasta krvnih sudova u oku. Selektivno djelovanje pruža puno veću sigurnost primjene kod bolesnika s povećanim rizikom od kardiovaskularnih bolesti.
Lucentis (ranibizumab)
To je neselektivni anti VEGF lijek odobren od FDA za liječenje vlažne forme senilne degeneracije.
Kenalog
To je steroid koji se davao intravitrealno kod makularnog edema, ali radi povećanog broja pacijenata sa sekundarno uzrokovanim glaukomom te pojavom sve boljih i savršenih lijekova za intravitrealnu primjenu, njegova upotreba se dramatično smanjila.
Najnoviji lijek za intravitrealnu primjenu je EYLEA (Aflibercept) koji je humani sintetizirani protein, čiji se aktivni dio sastoji od VEGF receptora 1 i 2. Konfiguracija lijeka uzrokuje snažnije vezivanje za aktivni dio VEGF molekule koja je glavni okidač patologije vakularnih upalnih bolesti retine. Kliničke studije navode da Aflibercept i do 140 puta jače veže aktivni glasnik rasta nego do sada korišteni lijekovi.
Slični članci
